بیکاری در جوامع، وابسته به ترکیب جمعیت، میزان جمعیت فعال و آموزش دیده و میزان جمعیت نیروی کار ماهر و متخصص می باشد. نکته ی حائز اهمیت این است که با توجه به شرایط متفاوت در جوامع، نمی توان به یک نسخه ی واحد برای رفع این معضل در تمامی جوامع رسید، لذا در ادامه به تبیین شرایط در بازار کار در اقتصاد ایران خواهیم پرداخت.

ویژگی های عمده ی بازار کار ایران عبارتند از:

• بالا بودن سهم اشتغال بخش خدمات در کل کشور
• سهم بالای مناطق شهری از فرصت های جدید شغلی
• نامطلوب بودن سطح کیفی و کمی آموزش شاغلین
• وجود اشتغال در برخی بخش های کاذب و غیر رسمی
• تاثیر شدید بخش عمومی در اشتغال کشور
• عدم توانایی بخش های اقتصادی در جذب میزان فزاینده ی عرضه ی نیروی کار و نرخ بالای بیکاری بویژه از نوع پنهان آن.

بیکاری به زبان آمار

جمعیت فعال کشور، برابر۳۸٫۲% بوده که حدود۱۱% آن را بیکاران تشکیل می دهند.۲۳٫۳% این بیکاران، جوانان در بازه سنی ۱۵ تا ۲۹ سال برابربوده که این مقدار نسبت به زمان مشابه سال گذشته رشدی برابر ۱٫۴% داشته است. علاوه بر آن، ۹٫۸% از جمعیت شاغل، دارای اشتغال ناقص بوده اند. ازمیان جمعیت شاغل، معادل ۴۹٫۵% دربخش خدمات،۳۲٫۵% در بخش صنعت و ۱۸% در بخش کشاورزی فعالیت داشته اند.

با توجه به آنچه ذکر شد، وضعیت فعلی اشتغال در اقتصاد ایران قابل قبول نبوده و تغییر آن مستلزم برنامه ریزی های دقیق و زمانبندی شده است.

پیامد های بیکاری

از پیامد های بیکاری می توان به فقر، خروج نخبگان، عدم تمایل جوانان به ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج، اثرات روانی  فردی از قبیل افسردگی و غیره را نام برد که مجموع این فاکتورها کاهش نشاط اجتماعی را به دنبال خواهد کرد.

راهکارها:

• توجه ویژه به بخش مسکن؛ چراکه هم یکی از نیاز های اساسی جوامع است و هم با رونق بازارمربوطه، شرایط برای فعالیت هایی اعم از مستقیم و غیر مستقیم برای افراد، فراهم می شود.
• توسعه بیش از پیش فعالیت های عمرانی
• اصلاح قوانین کار
• حمایت از خدمات کارآفرینی از قبیل خدمات مشاوره ای، حمایت های اطلاعاتی، ظرفیت سازی علمی، اعطای تسهیلات و آموزش ها ی مربوط به کارآفرینی.
• تمرکز بر تولیدات و صنایع مزیت دار و جلوگیری از واردات و قاچاق این کالاها.

** احمد نوروزی